[ Pobierz całość w formacie PDF ]
…ð Podniesieniem rzemiosÅ‚ i handlu
…ð SzkoÅ‚ami
…ð OpiekÄ… spoÅ‚ecznÄ…
(Sejm czteroletni zniósł funkcje starostw na rzecz komisji)
Ustrój miast
Miasta królewskie zostały uznane za wolne. Ustawy urządziły wszystkie te miasta według jenej
kategorii, miasta prywatne mogły być poddawane nowym kategorią za zgoda panów.
Czynne i bierne prawo wyborcze przyznawano t6ylko posesjonatÄ…. Zgromadzenia uchwalajÄ…ce i
urzędy wykonawcze(magistraty) . W mniejszych miastach ustanowiono jedno zgromadzenie
ogólne obejmujące wszystkich posesjonatów, większe zostały podzielone na cyrkuły. Cały kraj
podzielono na wydziały a do każdego zaliczono pewną liczbę miast. Miasta dostały prawo
urządzania zgromadzeń wydziałowych. Zniesiono Autonomie miast poprzez odebranie im
prawa wydawania wilkierzy i statutów. Poddano je kontroli ministerstwa policji.
Organizacja sądów
…ð SÄ…d komisji rzÄ…dowych i porzÄ…dkowych
~ð Sprawy sporne
…ð SÄ…d komisji skarbowych i komisji porzÄ…dkowych(poddano im ogół ludnoÅ›ci także szlachtÄ™)
~ð Sprawy skarbowe, wekslowe i handlowe
~ð ZwiÄ…zane z czynnoÅ›ciami aparatu wÅ‚adzy
…ð SÄ…dy ziemskie poÅ‚Ä…czone sÄ…dy grodzkie, ziemskie i podkomorskie. Zlożone z 10 sÄ™dziów
wybieranych na 4 lata na sejmikach deputackich
…ð TrybunaÅ‚y korona -2
…ð SÄ…d sejmowy zÅ‚ożony ministrów 12 senatorów i 24 posłów
~ð Wina ministrów i innych wysokich urzÄ™dników
~ð Ważniejsze przestÄ™pstwa polityczne
…ð SÄ…dy magistratów miejskich (miejskie)
…ð SÄ…dy apelacyjne wydziaÅ‚owe(miejskie)
…ð SÄ…d asesorski oddzielny dla korony (8)i Litwy(4), jako najwyższy sÄ…d dla miast skladajÄ…cy siÄ™
z senatorów, posłów i deputaci miejscy.
Skarbowość
W 1788 wezwano do dobrowolnej ofiary na naglące potrzeby ojczyzny. Następnie ustanowiono
podymne, nie jako podatek , ale przymusowa pożyczka. Podwyższono opłatę stęplową. W 1789
podwyższono opłatę od dóbr królewskich dzierżonych przez szlachtę. Ustanowiono 20%
podatek dla duchowieństwa oprócz duchownych wiejskich. 1789 ofiara wieczysta na
powiększenie sił krajowych 10 % stałego dochodu. Przejęte na skarb państwa dobra biskupa
krakowskiego, podwyższono podymne miejskie; podatek od posesji w miastach o wartości
wyższej niż 10 tyś złp.
Wojsko
1788 uchwalono aukcję wojska do 100 tyś żołnierzy(praktyka 65 tyś). W 1792 w obronie
konstytucji stanęło zaledwie 37 tyś
Zastosowano rekrutację przymusową. Ze wszystkich dóbr królewskich i duchownych miał iśc do
wojska 1 clop na 50 dymów z prywatnych dóbr 1 na 100. służba miała trwać 6-8 lat wiek żołnierz
18 35 lat. 10 mieś w roku urlop 24 % składu. Wyekwipowaniem miała się zająć komisja
wojskwa i komisje porzÄ…dkowo cywilno wojskowe.
VII. Upadek dzieła Sejmu Czteroletniego. Targowica i konstytucje
grodzieńskie
Najazd rosyjski. targowica
Pretekstem do agresji rosyjskiej było zawiązanie się 27 IV 1792 r. w Petersburgu konfederacji
targowickiej przez 13 przeciwników konstytucji 3 maja z inspiracji Katarzyny II.
Konfederaci ustanowili swoje władze tymczasowe usuwając w miarę posuwania się wojsk
rosyjskich władze konstytucyjne. Po przystąpieniu króla do konfederacji w lipcu 1792 i
owstrzymaniu na jego rozkaz kampani obronnej, konfederaci przeprowadzili nowe wybory,
zwołali sejm do Grodna 1793, gdzie powstała jeszcze bardziej wsteczna konfederacja
grodzieńska
Konstytucje grodzieńskie
Ustanowiono w nich przede wszystkim nowe prawa kardynalne. Potwierdzono wszystkie
przywileje szlacheckie. Zastrzeżono pełnie władzy dominialnej szlachty nad chłopami jako jedno
z praw kardynalnych.
Dokonania dotyczące miast nie zostały zmienione (oprócz plenipotentów). Na czele rządu
ustanowiono radę nieustającą. Zagwarantowano cesarzowi rosyjskiemupełnię władzy nad
polską w dziedzinie jej polityki zagranicznej, zatwierdzono też trzeci rozbiór Polski.
VIII. Insurekcja Narodowa
Przygotowanie
Przygotowaniami do powstania zajmowała się grupa patriotów, która musiała opuścić Polskę.
Na wodza o funkcjach i władzy dyktatora powołano Tadeusza Kościuszkę Plany powstania
powstały przede wszystkim w konspiracyjnym ruchu Warszawy. Powstanie miało się rozpocząć
w Krakowie dlatego bo liczono na neutralność Austrii.
Akt powstania
Ogłoszony 24 marca 1794 r. Akt powstania nie nawiązywał do konstytucji 3 maja ani do reform
sejmu czteroletniego co było przejawem krytycznego podejścia autorów do kompromisowego
ustawodawstwa. Uchwalenie ustroju powstańcy odraczali do zwycięskiego powstania. Na czele
władz powstańczych stanął Najwyższy Naczelnik Siły Zbrojnej Narodowej i powołana przez
naczelnika Rada Najwyższa Narodowa.(miała słuchać rozkazów naczelnika a w razie jego
pojmania, śmierci itp. Powołać nowego naczelnika, cywilne kierownictwo kraju i
ustawodawstwo).
Siły zbrojne
Jako hasło przyjęto wolność, całość, niepodległość . Kościuszko i działacze lewego skrzydła
powstania wysunęli koncepcję armii narodowej. W organizacji armii chciano połączyć zasady
armii regularnej, milicji ludowej, oraz masowego pospolitego ruszenia. Do armii regularnej
[ Pobierz całość w formacie PDF ]